konsol çıkmaların veya çatı saçak çıkmaların yükünü taşımak amaçlı olarak, çaprazlama montajlanan aksesuarlardır. Sadece yük taşımak amacı ile kalmayıp, günümüz mimarisinde, daha estetik bir görünüme sahip olmak için de tercih edilen dış cephe aksesuarlarıdır.

Eli belinde ya da eli böğründe olarak bilinen bu aksesuarlar, dış cephe yalıtımında görselliği desteklemek amacı ile kullanıldığında olarak tercih edilmektedirler. imalatı esnasında kullanılan malzemeler, dış cephe mimarisine katacağı görsellik ve sağlamlık göz önünde bulundurularak hazırlanmaktadır.

Payanda Nedir?

Payanda nedir? İnşaat terimleri arasında olan payanda nedir? Sağlamlık, inşaatın en temel esasları arasında yer almaktadır. Sağlamlığı tam anlamıyla sağlamak için çeşitli destek elemanlarının kullanılması gerekiyor. Payanda’da da sağlamlığın gerçekleşmesi için kullanılan malzemelerden biridir. Kelime anlamı olarak bakıldığında ise duvarı tutmak için dayatılan destek olarak açıklanır. Payanda estetik olarak da yapıya güzel bir görüntü sağlar. Tüm bunları göz önünde bulundurarak payandanın işlevselliği konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.

Payanda Ne İşe Yarar?

Peki, tam olarak ne işe yarar? Payandanın kullanım alanı bellidir. Çoğu zaman mimari kişilerin kullandığı bir terimdir. Payanda ne işe yarar sorusuna verilecek olan yanıt, ilk olarak süs gibi algılanan ancak sağlamlık için önemli olan bir malzeme olduğudur. Mimarlar bu konuda hem fikirdir. Dışarıdan bakıldığında estetik anlamda da görüntüyü en iyi şekilde sağlıyor olduğundan, direkt olarak işlevselliği de maksimum sağlıyor diyebiliriz.

·         Sağlamlaştırma: İlk olarak en önemli özelliği, binanın yapısını sağlamlaştırma görevi görmesidir. Büyük ölçüde binanın yapısının sağlam olması, bu destek elemanlarının yapılması ile olacak. Kullanılan payanda için tamamen mimar ve inşaat mühendisi tarafından belirlenen detaylar olacak. Bunları göz önünde bulundurarak incelemelerinizi yapabilirsiniz.

·         Binanın çökmesini engellemek: Sağlamlaştırma görevi, net olarak binanın yıkılmasını önemek şeklinde de olacak. Herhangi bir şeklide çökme ya da yıkılma olmaması açısından destek elemanlarının en iyi şekilde yerleştirilmiş olması gerekiyor. Bunu değerlendirmiş olan inşaat mühendisleri ve mimarlar tarafından uygulamaların kontrolleri olacaktır.

·         Düşey elemanı destekler: Mimari anlamda net tanım payanda ne işe yarar sorusuna en net yanıt olarak, düşey elemanı destekler şeklinde verilebilir. Bu durumda direkt olarak düşey elemanların desteklenmesi açısından kullanılabilir.

·         Estetik: Yapılan uygulamalarda estetik de göz önünde bulundurulur. Mutlaka estetik anlamda da sorun yaşamayacak şekilde uygulamalar yapılır. Eskiden beri uygulamam bir destek elamanı olduğundan, uygulamalarda aynı zamanda görüntünün de şık olması sağlanacaktır.

Pek çok mimari yapıda görmeye alışık olduğunuz payandalar için uygulamalar yapılıyor. Bunun için verilen özellikleri sağlaması önemlidir. Hem koruma hem de estetik açıdan önemli işlevleri olan payanda çeşitleri için seçenekler inşaat mühendisleri tarafından belirlenecektir.

Payanda Çeşitleri

Farklı mimarı yapılarda payanda çeşitleri farklı şekilde gözlemlenir. Genel olarak bu yapı malzemesinin kullanılmasına alışık olduğunuzu göreceksiniz. Pek çok çeşidi olduğundan, direkt olarak payanda çeşitlerinden olan bu yapı malzemeleri tercih edilebilir.

Ø  Uçan payanda: Payandanın çeşitleri arasında yer alan uçan payanda, mimari eser için kubbe ve çatı ağırlığının ana hedefi yerine duvarlara aktarmak için kullanılır. Buna da uçan payanda denir. Genel oalrak farklı mimari yapılarda tekniğe uygun şekilde yapılan uçan payanda devrilmeyi engeller. Destek eleman açısından en doğru seçilmiş olan model olacaktır. Payandanın sayesinde, ağırlık dışarı doğru verilerek, ağırlığın doğru yöne gelmesi sağlanmaktadır. Bu sayede yapının sağlamlaştırılması söz konusudur.

Ø  Cumba payandası: Eski Türk mimarisinde en sık kullanılan payanda türü oluyor. Terim sık sık kullanılır..  Zemin kat üzerindeki dışarı çıkan bölmenin alttan desteklenmesi için kullanılır. Çatı ve saçak çıkmaları için alanların yükünü kontrol etmek açısından cumba payandası kullanılır. Hafif malzemelerden oluştuğundan ağırlık yapmadan koruma gerçekleşmektedir. Zarif, kıvrımlı, ajurlu ahşap modelleri olduğu gibi taş örneklerine de rastlayabilirsiniz. Hem şık görünür hem de direkt olarak ağırlık merkezini kontrol ederek sağlam bir yapı ortaya çıkarır.